त्यसै गरी नऔँ बुँदा पनि सही बुझाइ हो र यसले  व्यावहारिक पहलकदमी र अग्रसरताको माग गर्छ   । दशौँ बुँदामा मुलुकमा विद्यमान् विभिन्न राजनीतिक शक्तिहरूको चरित्र विश्लेषण गरिएको छ । नेपालमा सोलोडोलो रूपमा दुइटा शक्ति— प्रतिक्रियावादी शक्ति र क्रान्तिकारी परिवर्तनकारी शक्ति नै हुन् । प्रतिक्रियावादी शक्तिभित्र पनि विभिन्न शक्तिहरू हुन्छन् र खास शक्तिले यसको प्रतिनिधित्व र नेतृत्व गरिरहेको हुन्छ र क्रान्तिकारी अग्रगामी शक्तिको नेतृत्व क्रान्तिकारी शक्ति, सिद्धान्त र व्यवहारमा मार्क्सवाद -लेनिनवाद-माओवादको पक्षमा दृढताका साथ उभिएको शक्तिले गरिहेको हुन्छ र यसमा उसले अन्य जनपक्षधर, जनवादी अन्य शक्ति उत्पीडित समुदायको भूमिकालाई समेटेर नेतृत्व गरिहेको हुन्छ  । पछिल्लो समयमा नेपालमा पार्टी राजनीतिबाट जनतालाई विमुख गराउने पार्टीभन्दा आइएनजिओहरू जनताका पक्षमा आवाज उठाउँछन्, जनताको नजिक छन् भनेर भ्रम दिने प्रयास भइरहेको र गरिरहेका छन् । आइएनजिओ प्रवृत्ति खतरनाक किसिमले नेपाली राजनीतिमा विस्तारित छ र यसले क्रान्तिकारी शक्तिभित्र पनि चलखेल गर्न थालेको स्थिति छ ।  र यो ‘उत्तर-मार्क्सवादी–पहिचानवादी’  क्यान्सर प्रवृत्ति नेकपा (क्रान्तिकारी माओवादी) को सांस्कृतिक मोर्चामा पनि विस्तारित हुन थालेको देखिन्छ र यो निकै जटिल समस्या हो ।
निष्कर्षमा के भन्न सकिन्छ भने जुन रूखमा ऐँजेरु लाग्न थाल्छ, त्यसमा मूल रुख सुक्तै जाने र एैँजेरु चाहिँ हरियो हुँदै जाने हुन्छ । एकताका नाममा विजातीय तत्वहरू भित्र्याएर जतिबेर पनि ‘तनाव’ मा  रहनु भन्दा गहन अध्ययन–छलफल र विचारविमर्शबाट एकताको निष्कर्षमा पुग्नु आवश्यक  हुन्छ । एकता तथा  ध्रुवीकारणका सन्दर्भमा चारपाँचवटा कुरा आधारभूत   पक्षहरू छन् र यसमा प्रस्ट नभइ एकताले गति लिन्छ जस्तो लाग्दैन  ।  जनयुद्धका लामबद्ध हुँदा प्रतिकार समिति बनाएर हाम्रै कार्यकर्ताको हत्या गर्ने, पक्राउ गराउने,  जातीयतावादी नारा उचाल्ने र विदेशी नियोगसित हिमचिम बढाउने प्रवृत्तिप्रति प्रस्ट हुनु आवश्यक छ । जसले जनयुद्धको गरिमामय इतिहास र बलिदानको बाटो रोज्ने महान् सहिदहरूप्रति सम्मान देखाउन सक्तैन, त्यस्ता तत्वहरूलाई सलाम कमरेड, श्रद्धेय कमरेड भन्न सकिने स्थिति छैन । सत्य यही हो ।
‘हुन त शान्ति प्रक्रिया’ पछि हामी सबै धेरथोर बिग्रेकै हौँ । भन्न त रोगीलाई सिध्याउने होइन, रोग पत्ता लगाएर उपचार गर्ने हो भनिन्छ । तर उपचार गर्न सकिने र उपचारै हुन नसक्ने अवस्था फरक हो । अझ यसमा उपचारै हुन नसक्ने घातक रोग लिएर कोही प्रवेश गर्छ भने त झन् खराब स्थिति हो । सारमा के हो भने प्रधान पक्ष विचार हो र ‘पोलिटिक्स इन कमान्ड’ हो । सबै कुराको निर्णय यसैले गर्छ ।