नेपाली समाजमा यतिखेर ओलीको “श्री ५” हुने लालासा,  क्रिस्चियन धर्मको प्रचारमा सरकारी ढुकुटीको सर्वनाश लगायतका प्रकरणहरूका साथै निर्मला पन्त बलात्कार र हत्याको प्रकरण विशेष चर्चाका विषय बनेका छन् । निर्मला हत्यालाई लिएर दिनदनै नाराजुलुस भइरहेका छन् र यो  आवश्यक पनि छ । प्रहरीहरूलाई क्रिस्चियनवादीहरूको सुरक्षा र निर्मलाको पक्षमा सडकमा निस्केकाहरूमाथि डन्डा बर्साउने र “निर्मलालाई न्याय देऊ” भनेर टाँसिएका पोस्टरहरू च्यात्ने विशेष जिम्मेवारी दिइएको छ ।

करिब २० वर्षअघि नेपालको बौद्धिक तथा सांस्कृतिक क्षेत्र, त्यसमा पनि मार्क्सवादी क्षेत्रमा सुन्दरी प्रतियोगितालाई सांस्कृतिक साम्राज्यवादी प्रदूषणका रूपमा लिएर सङ्घर्षका विशेष कार्यक्रमहरूको आयोजना गरिन्थे । यसको सैद्धान्तिक तथा वैचारिक विरोध मात्र नगरी साहित्यकारहरू सडकमै उत्रन्थे र प्रतियोगिता स्थलमा प्रहरीसित मुठभेडकै स्थितिमा पुग्दथे । विरेन्द्र सभागृहमा हुन लागेको ‘सुन्दरी प्रतियोगिता’का सन्दर्भमा सांस्कृतिक मोर्चा र महिला मोर्चाले गरेको प्रतिरोधका क्रममा लाठीचार्जको भागिदार हामीहरू भएकै हौं  ।

यसैको सेरोफेरोमा 'प्रगतिशील लेखक सङ्घ' ले झापामा  सांस्किृतिक साम्राज्यवाद र नेपाली जनवादी संस्कृतिसम्बन्धी विचार गोष्ठी आयोजना गरेको थियो । सो गोष्ठीमा मैले ‘सांस्कृतिक साम्राज्यवाद, नेपाली जनजीवन र सङ्घर्षको प्रश्न’ शीर्षकमा कार्यपत्र पेश गरेको थिएँ । (यो लेख मेरो पुस्तक सूचनाभूमण्डलीकरण र सांस्कृतिक साम्राज्यवादमा पढ्न सकिन्छ ।  त्यसमा विभिन्न उपशीर्षकहरू थिए र एउटा उपशीर्षकको नाम ‘सौन्दर्यको बजारीकरण’ थियो । ‘सौन्दर्यको बजारीकरण’  उपशीर्षकमा उठाइका कुरा सार्वभौम प्रकृतिका छन् र आजको सन्दर्भमा पनि मेल खान्छन् । त्यसमा लेखिएको छ :

यो हिजोको कुरा थियो । हिजो, जो सुन्दरी प्रतियोगिताको नाममा गरिने ‘सुन्दरीहरूको हाटबजार’ को  विरोधमा लाठी खान तयार हुन्थे, त्यसको एउटा तप्का सुन्दरी प्रतियोगिता हुनु र प्रतियोगितामा सहभागी हुनुलाई गर्वबोध गर्ने स्थितिमा पुगेको छ । वामका  नाममा दलाल पुँजीपति वर्गको सरकार र सत्ताको प्रतिनिधित्व गरिरहेको पार्टी र त्यसका नेता-कार्यकर्ताहरूका साथै बहुराष्ट्रिय कम्पनीहरू र विदेशी एजेन्सीको हन्डीमा पालिएका कर्पोरेट मिडियाहरूले कथित सुन्दरी प्रतियोगिताको पक्षमा दोडधूप गर्नु अनौठो कुरा भएन । तर आफूलाई क्रान्तिकारी भन्नेहरू तथा पार्टीको उच्च तहमा पुगेकाहरू नै यसको पक्षमा सामाजिक सञ्जालमा प्रचार गर्न थाल्छन् भने यो आफैँमा घतलाग्दो तर, पीडादायी ब्यङ्ग्य हो । श्रम-सौन्दर्यभन्दा रूप ‘सौन्दर्य’ मा जोड दिएर महिलालाई विज्ञापनको साधन, बजारको माल बनाउने र रूपको बजारीकरण गर्ने विकृत चिन्तनका विरुद्धको नेतृत्वमा अगुवाइ गर्नुपर्नेहरू नै विकृतिको प्रचारप्रसारमा लाग्छन् भने यो भन्दा विडम्बनाको विषय अरू हुन सक्तैन ।

यसको अर्थ यसका विपक्षमा आवाज उठेको नै छैन भन्न खोजिएको होइन । मार्क्सवादी सौन्दर्यचिन्तनमा विश्वास गर्नेहरू यस किसिमको प्रवृत्तिका विरुद्ध लेखादिहरूका साथै सामाजिक सञ्जालमार्फत आवाज उठाइरहेका छन् । परन्तु, यो जति सशक्त, सङ्गठित र जति प्रतिरोधात्मक हुनु आवश्यक थियो, त्यति हुन सकेको छैन । सामूहिक र मोर्चाबद्ध किसिमले यसका विरुद्ध आवाज उठ्न सकेको स्थिति छैन । विरोधको आवाज बढीभन्दा बढी सामाजिक सञ्जाल र टीका-टिप्पणीमै सीमित देखिएको छ ।