मोदी फसिवादले भारतका बहुचर्चित ५ जना बुद्धिजीवीलाई यही अगस्त २८ का दिन हिरासतमा लिएको छ ।

भारतमा दलित समुदायले सन् १८१८को  ऐतिहासिक घटनासित जोडेर हरेक वर्ष महाराष्ट्रको भीमा कोरेगाउँ भन्ने ठाउँमा विशेष कार्यक्रम गर्ने गरेका छन् । यसपल्ट पनि एल्गर परिषदले सो कार्यक्रमको आयोजना गर्यो । तर हिन्दूवादी सङ्गठनले सो कार्यक्रम हुन नदिने र भएमा  भाँड्ने भनेपछि घटनाले हिंसात्मक रूप लियो । दलित युवाहरूको  हत्या भयो र  अल्पसङ्ख्यकका घर र पसलहरू लुटिए । घटनाले निकै उग्र रूप लियो । सरकारले यसलाई माओवादीहरूको घुसपैठको आरोप पनि लगायो ।

यसै क्रममा यही जुनमा पत्रकार, मानवअधिकारवादी, वकिलसमेत गरी ५ जना सामाजिक कार्यकर्ताहरूलाई सो घटनासित सम्बद्ध अभियोग लगाएर सरकारले पक्राउ गर्यो  । यसमा पत्रकार तथा मानवअधिकारकर्मी रोना विल्सन पनि छन् । उनी आदिवासी क्षेत्रसित सम्बद्ध अध्येता पनि हुन् । सरकारले पक्राउका क्रममा महत्वपूर्ण कागजात हात पारेको र पक्राउ परेका एकजनाको ल्यापटपमा राजीव गान्धी शैलीमा मोदीको हत्या गर्न माओवादीले लेखेको चिठी फेला परेको भनेर समाचार बाहिर ल्यायो । र ५ जनालाई माओवादी सम्बद्ध ‘सहरी नक्सल’ भनेर प्रचार गर्यो र त्यसैअनुसारको अभियोग लगायो । 

सो कलाहीन नाटकको परिपञ्चको बौद्धिक तथा मानवअधिकारवादी क्षेत्र साथै राजनीतिक वृत्तबाटसमेत व्यापक आलोचना र निन्दा भयो ।  जनताका सामु आफ्नो खस्कदो स्थितिमाथि पर्दा हाल्न, जनतालाई आतङ्कमा राखेर सरकारका गलत क्रियाकलापबारे बोल्न नदिन  र बोलेमा दमन गर्न गरिएको आयोजना भनेर यसको चोतर्फी निन्दा भयो । मोदी सरकारले  विदेशी बहुराष्ट्रिय कम्पनीको स्वार्थमा यसो गरिरहेको छ र  यसको सम्बन्ध  आगामी चुनावसित पनि गाँसिएको छ भनेर पत्रपत्रिकाले समाचार बनाए । अरू त अरू काङ्ग्रस आइले समेत मोदीको नाटकले लोकतन्त्रकै उपहास गर्यो भनेर धारणा व्यक्त गर्यो ।

 

पछिल्ला दिनमा मोदी फासिवादले सहर र गाउँ दुवै क्षेत्रमा राज्यआतङ्क तीव्र बनाएको छ  । अप्रेसन ग्रिनहन्टको दोस्रो चरण भन्दै उसले ''माओवादी सखाप अभियान" चलायो र माओवादीलाई गाउँमा पालनपोषण गर्ने आदिवासी गाउँलेहरू हुन् भन्दै गाउँलेमाथि दमन गरेर सेल्टरविहिन बनाउने नाममा ग्रामीण क्षेत्रमा दमन  तीव्र बनायो  । गाडचिरोली र  पत्थरगढीमा भएका पछिल्लो नरसंहार यसैको उदाहरण थियो । त्यहाँ भएका दमन र नरसंहारमाथि सहरी पत्रकार र बुद्धिजीवीहरू केही नबोलून भनेर मोदी सरकारले अहिले सहरमा नयाँ शृङ्खला आरम्भ गरेको छ  । यही अगस्त २८ का दिन भारतव्यापी भएको छापामारी तथा धरपकडको काम यसैको पछिल्लो शृङ्खला थियो । पहिले “मोदीको हत्याको जिम्मा सहरी नक्सलवादीलाई दिएको र अमुमअमुक बुद्धिजीवीले यसको  जिम्मा लिएको" भनिएको थियो भने अहिले मोदी, अमित साह र  राजनाथको समेत नाम जोडेर माओवादीले तीन जनाको हत्याको योजना बनाएको र यसमा अमुकअमुकलाई जिम्मा दिएको भन्ने अर्को नाटक गरेको छ । जो बुद्धिजीवीले मोदीको शासनसत्ता र राज्यआतङ्कको आलोचना गरेका छन्, सरकारले ती सबैलाई “सहरी नक्सल” र  मोदीको हत्याको योजनाकार बनाएर जेल पठाउन खोजेको छ । पहिले नै प्राध्यापक साइबाबा तथा सांस्कृतिककर्मी हेम मिश्रा लगायत४ जना  आजीवन कारावासमा छन् ।

 

 हिरासतमा लिइएका अभियानकर्मीहरूमा  मानव अधिकारकर्मी तथा वकिल सुधा भारद्वाज, सामाजिक अभियानकर्मी तथा लेखक वरनान गोन्जाल्विज, मार्क्सवादी  विचारक तथा कवि वरवर राव, वकिल अरुण फरेरा र पत्रकार गौतम नवलखा रहेका  छन् ।

उनीहरूको गिरफ्तारीको देशभित्र मात्र नभएर विदेशमा पनि विरोध भएको छ । भारतीय कम्युनिस्ट पार्टी  (मार्क्सवादी) देखि लिएर काङ्ग्रेस आइलेसमेत मोदी आतङ्कप्रति टिप्पणी गरेका  छन् । इतिहासकार प्राध्यापक रामचन्द्र गुहा र लेखक तथा आदिवासी अध्येता अरून्धती रायले वक्तव्य निकालेर गिरफ्तारीको सन्दर्भलाई इमर्जेन्सी लागु गरेको स्थिति भनेर भ्रत्र्सना गरेका छन् र रिहाइको माग गरेका छन् ।

मानवअधिकारवादी थुप्रै सङ्गठनहरू, सार गिलानीको नेतृत्वमा रहेका राजबन्दी रिहाइसम्बन्धी कमिटी,ह्युमन राइट फोरम तथा मजदुर संगठनले वक्तव्य प्रकाशित गरेर रिहाइको माग गरेका छन् । त्यसै गरी भारत तथा नेपालका बुद्धिजीवहरूले हस्ताक्षर अभियान चलाएर पक्राउको विरोधका साथै रिहाइका लागि अभियान चलाएका छन् । यसक्रममा कवि मंगलेस डबरालसहित ३०० जनाले हस्ताक्षर गरिसकेका छन् । प्रसिद्ध इतिहासकार रोमिला थापर लगायतका बुद्धिजीवीहरूले गिरफ्तार बुद्धिजीवीको पक्षमा सर्बोच्चमा रिट दायर गरेका छन् ।